دکتر احسان شمسی گوشکی

توسعه علوم و فناوری دنیای امروز را دستخوش تغییرات شگرفی کرده است که از یک سو موجب توسعه اقتصادی و. رفاه نسبی از برخی جهات شده و از سوی دیگر جمعیت های کوناگون را در معرض خطرهایی قرار داده است. به نظر می رسد مجموعه هنجارهایی که توسعه علم و فناوری را به سمت رفاه، سعادت بشری و توسعه پایدار جوامع رهنمون می شوند، بتوان به عنوان "اخلاقیات علوم و فناوری" نام نهاد. اگرچه که حوزه های « فرااخلاق» و «اخلاق توصیفی» نیز بخش قابل توجه و تاملی این زمینه مهم و در عین حال نوظهور عرصه علم و فناوری به شمار می روند. گستره آنچه که امروز به عنوان اخلاق در علوم و فناوری به شمار می اید بر همه زمینه های علمی و فناورانه شمولیت دارد و از این جهت بحثی میان رشته ای و فرا رشته ای است. مبحثی که لازمه ی بی چون و چرای توسعه پایدار جامعه بشری است. از سوی دیگر انگاره ای سنتی که اخلاق را فضیلت گروهی خاص از فضیلتمندان جامعه می¬پندارند و آن را بر آسمان انتزاع و ایده آل گرایی می نشاند گاه به صورت تاریخی، رعایت هنجارهای اخلاقی را از حالت «تکلیف و تعهد» واجب الاتباع اخلاقی در آورده و در قالب «فراتکلیف یا وراتکلیفـ» وانموده است. تاثیر این نوع نگاه در جامعه بعضاْ به تساهل گرایی اخلاقی و کاهش حساسیت بایسته و شایسته نسبت به پایبندی به استاندارهای اخلاقی در حوزه های مختلف علمی انجامیده و موجبات این سوء تفاهم بنیادی را فراهم کرده است که معاف دانستن توده جامعه از عمل به تک تک تکالیف اخلاقی ممکن است موجه و حداقل عادی باشد.

اولین کنگره بین المللی اخلاق در علوم و فناوری با شعار "اخلاق برای همه، علم برای توسعه" فرصتی فراهم می سازد که همه علاقه مندان، پژوهشگران، اساتید، دانشجویان و سایر ذی نفعان علوم و فناوری گرد هم آیند و با تبادل تجربیات خود زمینه ساز توسعه این حوزه مهم علمی و ایجاد حساسیت اخلاقی در جامعه علم و فناوری ایران باشد.

در اینجا لازم میدانم که از همه افراد و نهاد هایی که در برگزاری این رویداد علمی و فرهنگی مهم مشارکت داشته و ما را در انجام این مهم یاری دادند؛ به ویژه همکاران ارجمندم در دبیرخانه همایش، اعضای کمیته¬های علمی، اجرایی، اعضای شورای هماهنگی و شورای سیاست¬گذاری کنگره تشکر و قدردانی کنم.