| چرایی مهاجرت نخبگان علمی در ایران امروز |
| کد مقاله : 1013-CONGRESS-FULL |
| نویسندگان |
|
زهرا هیبت اله پور *1، یداله مهرعلی زاده2 1مدیر اجرایی سازمان مدیریت صنعتی خوزستان 2مدیریت عامل |
| چکیده مقاله |
| زمینه مهاجرت در دهه های اخیر یکی از مسائل مهم و چالشی بزرگ در کشورهای در حال توسعه و جهان سومی می باشد که دلایل و انگیزه های متفاوتی سبب بروز این پدیده اجتماعی بین کشورها که گاهی از آن به عنوان فرار مغزها نیز یاد می شود. یکی از عواملی که امروزه نقش پراهمیتی در رشد و توسعه اجتماعی و فردی در هر جامعه ای دارد منـابع انسانی آن جامعه میباشد. به همین خاطر سرمایه گذاری های زیادی برای تربیت و فـراهم سـازی این منابع در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته به عمل می آید. در حقیقت، نیروی انـسانی متخصص و با انگیزه، مهمترین سرمایه بشریت در حفظ و توسـعه حیـات اسـت و پیـشرفت و ترقی کشورها در گرو جذب، پرورش، نگهداری و بهره برداری صحیح از نخبگان و منابع انسانی فرهیخته است. این نوع سرمایه گذاری که طی سالها و با صرف منابع مادی و معنـوی نامحـدود میسر میشود، متخصصان را به سرمایه ملی مبدل میکند و اساسا بدون داشتن نیروی انسانی نخبه و علمی تمامی هزینه های صرف شده در جامعه بی نتیجه خواهد ماند .عوامل اجتماعی و فردی مهاجرت : مهاجرت را می توان ترکیبی از عوامل فردی و اجتماعی دانست که فرد پس از بررسی زمینه های زندگی خود در کشور محل زندگی اش تصمیم به مهاجرت به مکانی دیگر می گیرد.شاید از مهم ترین عوامل فردی بتوان میل به تغییر محیط زندگی، فرهنگ،اقتصاد فرد و از مهم ترین عوامل اجتماعی کسب ثروت، رفاه،امنیت آرامش و ثبات نام برد. مساله اصلی این است که با مهاجرت نخبگان کشور نیروهای متخصص زیادی را سالانه از دست می دهد نیروهایی که برای رشد و پیشرفت آنها کشور هزینه های زیادی را متحمل شده است از جمله هزینه ها و امکانات تحصیل در آموزش و پرورش،آموزش عالی،بهداشت و درمان و دیگر هزینه های موجود برای رشد و پیشرفت یک نیروی زبده و عالی. و همچنین مهاجرت افراد به ویژه نخبگان پیامدهای روانی زیادی را نیز در جامعه دارد. افرادی که در کشور هستند با مشاهده موج فراگیر مهاجرت افراد نخبه، امید به زندگی در کشور خودشان را از دست می‌دهند و چه بسیا بسیاری از آنها خودشان نیز سعی می‌کنند از راه‌های مختلف برای مهاجرت اقدام نمایند از این مساله ی پژوهش حاضر این است که مشخص نماید: عوامل تاثیرگذار بر مهاجرت نخبگان را شناسایی و بررسی کند وجود چه شرایط و امکاناتی می تواند افراد نخبه را از مهاجرت باز دارد.هدف از انجام این پژوهش بررسی علل و انگیزه های اجتماعی و فردی مهم و تاثیرگذار مهاجرت نخبگان ایرانی طی ده سال گذشته بوده است.روش: این پژوهش با بهره گیری از روش تحلیل محتوی اسنادی و روش تحلیل نظامند که نوعی روش کیفی و کتابخانه ای برای بررسی پدیده‌ها و شناسایی مقوله‌ها براساس ادبیات پژوهش مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش بویژه زمانی مفید است که ادبیات پژوهش در زمینه پدیده مورد مطالعه غنی باشد. در چنین شرایطی با روش نظام‌مند می‌توان مقوله‌های زیربنابی پدیده مورد مطالعه را شناسایی، طبقه‌بندی و تلخیص نمود. این روش بسیار مشابه روش‌های فرامطالعه مانند روش فراترکیب و روش فراتحلیل است. ابزار اصلی گردآوری داده‌ها در این روش مطالعات کتابخانه ای است. جامعه آماری: مقالات،اسناد ، سوابق،نظریات و پژوهش های علمی مرتبط با مهاجرت نخبگان علمی در ایران و دلایل اجتماعی و فردی آنها طی 10سال گذشته مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. پس از بررسی مقالات و پژوهش های مرتبط با مهاجرت نخبگان به عوامل فردی و اجتماعی زیر دست یافتیم: عوامل فردی عوامل اجتماعی میل به پیشرفت نبود قانون های مشخص و واضح در حمایت از اقشار نخبه بدون دخالت های برخی مراجع در کشور جاذبه های تغییر مکان زندگی شرایط متلاطم اقتصادی ارتباطات عاطفی با دوستان و خانواده در خارج از کشور شرایط سیاسی حاکم بر کشور نارضایتی شغلی تبعیض های قومیتی عوامل مالی عدم وجود عوامل توسعه در کشور مبدا امنیت (مالی،جانی،شغلی) بی ثباتی بازار و وجود قوانین دست و پاگیر مالیاتی جاذبه های فرهنگی بهتر و بیشتر ضعف مدیریتی و مدیران ناکارآمد در راس امور بیکاری (یا نداشتن شغل ثابت) ایجاد فضای یاس و خفقان سیاسی ایجاد منابع درامدی بهتر محرومیت نخبگان منتقد دولت و سیاست ها از پست های کلیدی در کشور عدم اطمینان در مشاغل آزاد و کسب و کارهای خصوصی ضعیف مراکز تحقیقاتی و عدم ارتباط با کشورهای پیشرفته در دنیا عدم نیاز نیروی نخبه به تحصیلات دانشگاهی در کشور ناکارآمدی سیستم های آموزشی در جذب مخاطبان خود بی انگیزه بودن فرد در روابط خانوادگی و سازمانی عدم حمایت مالی کافی از نخبگان توسط دولت نداشتن حس تعلق به محل زندگی و شغل خود عدم جذب افراد نخبه توسط سیستم آموزش عالی کشور(وجود بندهای غیر مرتبط با علم و توسعه در قوانین جذب) ضعف در حقوق شهروندی وجود فساد مالی ترغیب شبکه های اجتماعی ضعف در زیرساخت های اینترنتی کشور |
| کلیدواژه ها |
| مهاجرت،نخبگان،عوامل اجتماعی و فردی |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |